Tendencias recientes e índices de cambio climático de la temperatura y la precipitación en Andorra, Pirineos (1935-2008)

Autores/as

  • P. Esteban Vea Centre d’Estudis de la Neu i de la Muntanya d’Andorra (CENMA-IEA)
  • M. Prohom Duran Equip de Canvi Climátic-Àrea de Climatologia-Servei Meteorològic de Catalunya (SMC)
  • E. Aguilar Centre en Canvi Climàtic (C3)-Departament de Geografia, Universitat Rovira i Virgili

DOI:

https://doi.org/10.3989/Pirineos.2012.167005

Palabras clave:

Temperatura, precipitación, homogeneidad, análisis de tendencia, Andorra

Resumen


En este trabajo se muestran los resultados obtenidos del cálculo de las tendencias anuales y estacionales de la temperatura máxima, temperatura mínima y la precipitación en el Principado de Andorra (Pirineos) a partir del análisis de tres series climáticas situadas entre los 1140 y los 1645 m. Los cálculos de tendencia se han obtenido para el periodo 1935-2008 correspondiente a la longitud total de la series, así como para el sub-periodo 1950-2008. A partir de las mismas series a resolución diaria se han calculado los índices de cambio climático definidos por el ETCCDMI (Expert Teamfor Climate Change Detection Monitoring and Indices). Los resultados confirman las tendencias detectadas regionalmente por otros organismos, tanto franceses como españoles. Así, se confirma el incremento significativo de la temperatura del aire para la temperatura máxima media anual (0.13 a 0.15 ºC / década), para la máxima estival (0,22 ºC / década), y la mínima estival (0.11 ºC / década). Dichas tendencias al incremento térmico se refuerzan cuando el análisis se centra en el sub-periodo 1950-2008. En cuanto a la precipitación, se obtienen tendencias decrecientes y estadísticamente significativas para el periodo 1935-2008 en la estación de Central y en verano (-5.4 %/década), mientras que este comportamiento se generaliza y refuerza si nos ceñimos al periodo 1950-2008. Finalmente, los resultados del cálculo de los índices diarios del ETCCDMI confirman y detallan lo ya obtenido a más baja resolución. Así, los índices computados a partir de las series de temperatura indican un claro incremento de extremos asociados a días cálidos y un descenso de sus opuestos. En cuanto a los índices de precipitación, no se detecta ninguno con tendencia significativa para el periodo 1935-2008, mientras que varios de ellos sí que presentan valores decrecientes con significación estadística para el sub-periodo 1950-2008.

Descargas

Los datos de descargas todavía no están disponibles.

Citas

Aguilar, E., Auer, I., Brunet, M., Peterson, T. C. & Wieringa, J., 2003. Guidelines on Climate Metadata and Homogenization.WCDMP-53, WMO-TD- 1186. Ginebra: World Meteorological Organization. 51 p.

Böhm, R.; Auer, I.; Schöner, W., Ganekind, M., Gruber, C., Jurkovic, A., Orlik, A. & Ungersböck, M., 2009. Eine neue Webseite mit instrumentellen Qualitäts- Klimadaten für den Grossraum Alpen zurück bis 1760. Wiener Mitteilungen Band 216: Hochwässer: Bemessung, Risikoanalyse und Vorhersage

Brunet, M., Jones, P., Sigró, J., Saladié, O., Aguilar, E., Moberg, A., Della- Marta, P.M., Lister, D., Whalter, A. & López, D., 2007. Temporal and spatial temperature variability and change over Spain during 1850-2005. Journal of Geophysical Research, 112: D12117. http://dx.doi.org/10.1029/2006JD008249

Brunet, M., Saladié, O., Jones, P., Sigró, J., Aguilar, E., Moberg, A., Lister, D., Walther, A. &Almarza, C., 2008. A case-study/guidance on the development of long-term daily adjusted temperature datasets.WMO-TD-1425, WCDMP- 66.Ginebra: World Meteorological Organization. 43 p.

Servei Meteorològic de Catalunya, 2010. Butlletí Anuald’Indicadors Climàtics. Any 2010.

Caussinus, H. &Lyazrhiu, F., 1997. Choosing a linear model with a random number of change-points and outliers.Ann. Inst. Statist. Math., 49 (4): 761- 765. http://dx.doi.org/10.1023/A:1003230713770

Caussinus, H. &Mestre, O. 2004. Detection and correction of artificial shifts in climate series. Journal of the Royal Statistical Society. Series C. Applied Statistics, 53: 405-425. http://dx.doi.org/10.1111/j.1467-9876.2004.05155.x

Diaz, HF., Grojean, M. & Graumlich, L., 2003. Climate variability and change in high elevation regions: past, present and future. Climatic Change, 59: 1-4. http://dx.doi.org/10.1023/A:1024416227887

Domonkos, P., 2011. Adapted Caussinus-Mestre Algorithm for homogenising Networks of Temperature series (ACMANT), Int. J. Geosci., 2:293-309. http://dx.doi.org/10.4236/ijg.2011.23032

Della-Marta, PM. & Wanner H., 2006. A method of homogenizing the extremes and mean of daily temperature measurements. Journal of Climate, 19(17):4179-4197. http://dx.doi.org/10.1175/JCLI3855.1

El-Kenawy, A., López-Moreno, J. I., Vicente-Serrano, S. M., 2011. Recent changes in daily temperature extremes in Northeastern Spain: 1960-2006. Natural Hazards and Earth System Sciences 11: 1-21. http://dx.doi.org/10.5194/nhess-11-2583-2011

Esteban, P., Prohom, M. J., Aguilar, E. & Mestre, O., 2009. Evoluciórecent de la temperatura i de la precipitació a Andorra (1934-2008): Resultatsanuals i estacionals. Andorra: CENMA (Centre d’Estudis de la Neu i de la Muntanyad’Andorra de l’Institutd’EstudisAndorrans). AND.757-2009. ISBN: 978- 99920-2-054-8.

Klein Tank, A. M. G., Zwiers, F. W. & Zhang, X., 2009. Guidelines on Analysis of extremes in a changing climate in support of informed decisions for adaptation. WMO-TD No. 1500, 56 pp.

Kuglitsch, F. G., Toreti, A., Xoplaki, E., Della-Marta, P. M., Luterbacher, J. & Wanner, H., 2009. Homogenization of daily maximum temperature series in the Mediterranean Journal of Geophysical Research-Atmospheres 114: D15108.

Maris, M., Giraud, G., Durand, Y., Navarre, J. P. & Mérindol, L., 2009. Results of 50 years of climate reanalyses in the French Pyrenees (1958-2008) using the SAFRAN and CROCUS models. Davos: International Snow Science Workshop, Proceedings.

Mestre, O., Gruber, C., Prieur, C., Caussinus; H. & Jourdain, S., 2011. SPLIDHOM: A Method for Homogenization of Daily Temperature Observations. J. Appl. Meteor. Climatol., 50: 2343–2358. http://dx.doi.org/10.1175/2011JAMC2641.1

Nogués-Bravo, D., Araújo, M. B., Errea, M. P. & Martínez-Rica, J. P., 2007. Exposure of global mountain systems to climate warming during the 21st century. Global Environmental Change, 17: 420-428. http://dx.doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2006.11.007

Peterson, T. C. & coauthors. 2001. Report on the Activities of the Working Group on Climate Change Detection and Related Rapporteurs 1998-2001. WMO, Rep. WCDMP-47, WMO-TD 1071, Geneve, Switzerland, 143pp.

Raso, JM., 1999. El clima d’Andorra. A Monografies de Geografia, Ministerid’Educació, Joventut i Esports del Governd’Andorra. 139 pp.

Spagnoli, B., Planton, S., Mestre, O., Déqué, M. & Moisselin, J. M., 2002. Detecting climate change at a regional scale: the case of France. Geophys. Res. Lett., 29-10: 91-94.

Venema, V., Mestre, O., Aguilar, E., Auer, I., Guijarro, J. A., Domonkos, P., Vertacnik, G., Szentimrey, T., Stepanek, P., Zahradnicek, P., Viarre, J., Müller-Westermeier, G., Lakatos, M., Williams, C. N, Menne, M., Lindau, R., Rasol, D., Rustemeier, E., Kolokythas, K., Marinova, T., Andresen, L., Acquaotta, F., Fratianni, S., Cheval, S., Klancar, M., Brunetti, M., Gruber, CH., Prohom-Duran, M., Likso, T., Esteban, P. & Brandsma, TH. 2011. Benchmarking monthly homogenization algorithms. Clim. Past Discuss., 7: 2655-2718. http://dx.doi.org/10.5194/cpd-7-2655-2011

Vincent, L. A., Zhang, X., Bonsal, B. R. & Hogg, W. D., 2002. Homogenization of daily temperatures over Canada.J.Climate, 15: 1322-1334. http://dx.doi.org/10.1175/1520-0442(2002)015<1322:HODTOC>2.0.CO;2

Descargas

Publicado

2012-05-21

Cómo citar

Esteban Vea, P., Prohom Duran, M., & Aguilar, E. (2012). Tendencias recientes e índices de cambio climático de la temperatura y la precipitación en Andorra, Pirineos (1935-2008). Pirineos, 167, 87–106. https://doi.org/10.3989/Pirineos.2012.167005

Número

Sección

Artículos